Sat Geri-Kirala (Sale and Lease Back)

1.  İşlemlerinin Mahiyeti:

Sat-geri kirala işlemlerinde kiracının mülkiyetinde bulunan taşınır  veya  taşınmaz mallar  Finansal Kiralama Şirketine satılıp geri kiralanmakta ve sözleşme süresi içerisinde veya sonunda kiracı tarafından tekrar geri satın alınmaktadır. Dolayısıyla sat-geri kirala işlemleri bu kapsamda üç aşamada gerçekleşen işlemlerdir.

• Taşınır ve taşınmaz malların kiracı tarafından Finansal Kiralama Şirketine satılması,
• Bu malların Finansal Kiralama Şirketi tarafından kiracıya kiralanması,
• Kiracı tarafından bu malların Finansal Kiralama Şirketinden geri satın alınması,

Bu işlemler sayesinde kiracılar, sahibi oldukları mallarının zilyetliğini bırakmadan finansman ihtiyaçlarını karşılayabilmekte, mallarının mülkiyeti  ise sözleşme süresi boyunca Finasal Kiralama Şirketinde kalmaktadır. Yapılan Bu işlemlerde malların mülkiyetinin kiracıdan Finasal Kiralama Şirketine ve Finansal Kiralama Şirketin’den kiracıya devri işlemin finansal kiralama olarak kabul edilebilmesi açısındanda önemli bir gereklilik olarak gerçekleşmektedir. Finansman ihtiyacını en etkin ölçüde karşılayabilecek mallar ise çoğunlukla taşınmazlar olmasına karşın, taşınmaz mülkiyetinin devri  işletmelere  ek maliyetler çıkarmakta ve finansman ihtiyacının taşınmaz sat-geri kiralaması ile giderilmesine engel teşkil etmektedir. Zira işletme bu işlemin alternatifi olarak finansman ihtiyacını ise banka kredisi  ile karşılandığında, taşınmaz ipotek gösterilecek taşınmaz mülkiyeti yine kiracıda kalacağından taşınmaz devrine bağlı maliyetlere katlanılmayacaktır.

Bu nedenledir ki taşınmaz sat-geri kiralamalarında, taşınmazların mülkiyetinin kiracı ile Finansal Kiralama Şirketi arasında el değiştirmesi işlemleri vergisel yükümlülüklerden arındırılmakta böylece işlem maliyetleri büyük oranda azaltılmak suretiyle taşınmazların sat-geri kirala işlemlerine bir anlamda kazandırılmaktadır.

Diğer yandan normal bir finansal kiralama işleminde olduğu gibi sat-geri kirala işleminde kiracının taşınmazı geri satın alması işlemi kira süresi sonunda olabileceği gibi, kira süresinden önce’de gelecek dönemlere matuf tüm kira borçlarınında peşinen ödenmesi şeklinde gerçekleşebilmektedir, Böyle bir durumda ise yani sözleşme süresinin bitmesi beklenmeden borcu erken ödemek suretiyle taşınmazın geri satın alınması durumunda,  aşağıdaki kanun maddelerinde yer alan istisna şartının lafzına aykırı olan bir uygulama ortaya çıkmış ve tabi gerçekleşmiş olacaktır. Zira sözleşme süresi sona ermeden taşınmaz geri satın alınmış olacaktır.

2. Sat-Geri Kirala İşlemlerine Tanınan Vergi İstisnalarında Yer Alan İfadeler:

Sat-geri kirala işlemleri için Kurumlar Vergisi, KDV, Damga Vergisi Kanunu ve Tapu Harcına yönelik olarak istisna sağlayan kanun maddeleri aşağıdaki gibidir:

“Kurumlar Vergisi Kanunu İstisnası – KVK md 5/1-e :

Taşınmazların; kaynak kuruluşlarca, kira sertifikası ihracı amacıyla varlık kiralama şirketlerine satışı  ile 21/11/2012 tarihli  ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında geri kiralama amacıyla  sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, finansal kiralama şirketlerine satışı  ve varlık kiralama ile finansal kiralama şirketlerincede taşınmazın devralındığı kuruma satışından doğan kazançlar için bu oran %100 olarak uygulanır ve bu taşınmazlar için en az iki tam yıl süreyle aktifte bulunma şartı aranmaz. Ancak söz konusu taşınmazların; kaynak kuruluş, kiracı veya sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilememesi hâlleri hariç olmak üzere, varlık kiralama veya finansal kiralama şirketi tarafından üçüncü kişilere  ve kurumlara satılması durumunda, bu taşınmazların kaynak kuruluşta  veya  kiracıdaki varlık kiralama veya finansal kiralama şirketine devirden önceki kayıtlı değeri ile anılan kurumlarda ayrılan toplam amortisman tutarı dikkate alınarak satışı gerçekleştiren kurum nezdinde vergilendirme yapılır.)

KDV Kanunu İstisnası – 3065 sayılı Kanun md 17/4-y :

21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında; finansal kiralama şirketlerince bizzat kiracıdan satın alınıp geriye kiralanan taşınmazlara uygulanmak üzere ve kiralamaya konu taşınmazın mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda kiracıya devredilecek olması koşulu ile kiralanmaya konu taşınmazların kiralayana satılması, satan kişilere kiralanması ve devri.

 Tapu Harcı İstisnası –  492 sayılı Harçlar kanunu (4) Sayılı Tarife:

Satıp geri kiralama yöntemi ile gerçekleştirilen kiralama sözleşmeleri kapsamında kiracı tarafından sözleşme süresi sonunda geri alınmak kaydıyla kiralanan taşınmazların kiralayana satışı sırasında devredenden (binde 4,55) (Taşınmazın herhangi bir şekilde kiracı tarafından geri alınmamasının tespiti durumunda ilgililerden(a)bendindeki oran ile bu bentteki oran arasındaki farka tekabül eden harç tutarı 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre gecikme faizi ile birlikte alınır.)

Tapu Harcı İstisnası –  6361 sayılı finansal Kiralama Kanunu md. 37/2 :

Satıp geri kiralama yöntemi ile yapılan kiralama sözleşmeleri kapsamında kiralanan taşınmazların sözleşme süresi sonunda kiracı adına tapuya tescili tapu harcından müstesnadır.”

Damga Vergisi istisnası – 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu 33.md. II sayılı Tablo IV-41.kısım:

41. (6215 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle daha önce (40) olan fıkra numarası (41) olarak değiştirilmiştir. Yürürlük;

       12.04.2011) (6111 Sayılı Kanunla eklenen fıkra Yürürlük; 25.02.2011) Menkul, gayrimenkul ve maddi olmayan

varlıkların varlık kiralama şirketine devri, bunların varlık kiralama şirketince devralınan kuruma devri, bu devirlere

bağlı olarak yapılan ipotek işlemleri  ile bunların varlık kiralama şirketlerince kiralanması nedeniyle düzenlenen

kâğıtlar ve kira sertifikaları.

Kanun maddelerinden anlaşılacağı üzere Kurumlar Vergisi, KDV ve Tapu Harcı İstisnaları, taşınmazın kira süresi sonunda kiracı tarafından geri alınması şartına bağlanmıştır.

Sonuç olarak sat-geri kirala sistemi işletmelere bir nevi can simidi olacaktır ve işletmeler finansman ihtiyacını çok sağlıklı    bir şekilde bu yolla karşılayabilirler taşınmazlarınında zilyetlikleride ellerinde kalarak.

Etiket: Sat Geri-Kirala (Sale and Lease Back)